Historia, artykuły, słownik historyczny
Życie teatralne Elbląga w latach 1946-1950
Artykuł ten jest kontynuacją tekstu opublikowanego w XX tomie „Rocznika Elbląskiego”: Ateneum – pierwszy zespół teatralny w powojennym Elblągu. W tej pracy przedstawiony jest opis życia teatralnego miasta w okresie między otwarciem na stałe budynku Teatru Miejskiego a powołaniem Teatru im. Jaracza Olsztyn-Elbląg.
W pierwszej części prezentowany jest budynek Teatru Miejskiego przy ul. Teatralnej 9, referowany jest tez stosunek władz do sposobu funkcjonowania teatru. Zarząd Miasta przeznaczył to miejsce na potrzeby imprez gościnnych – skrótowo opisana jest działalność sceny impresaryjnej w Elblągu. Najwięcej miejsca poświęcono szczegółowemu prześledzeniu działalności zespołów teatralnych amatorskich. Z jednej strony opisano kolejne zespoły, w których działała przez ten czas grupa najwytrwalszych „teatralnych zapaleńców”, którzy zmieniali nazwy i patronów byle tylko móc grać (często na własne ryzyko finansowe). Przedstawiona jest również informacja o innych imprezach teatralnych – jednorazowych lub cyklicznych organizowanych przez efemeryczne zespoły przy różnorakich organizacjach, zakładach, a także przez organizacje kościelne, TPD czy Milicje Obywatelską.
Przez wiele lat ten pionierski okres w życiu miasta obrósł pewnymi legendami- dokumenty zgromadzone w Archiwum Państwowym w Malborku pozwoliły uporządkować i uściślić liczne kwestie. Jednym z najważniejszych ustaleń jest fakt, że w mieście nie funkcjonowała instytucja Teatr Miejski – był to jedynie budynek pod wynajem, którym rozporządzał Zarząd Miasta. Na jego program składały się występy przyjezdnych i elbląskich grup amatorskich. Nie można więc mówić o stałym zespole, mimo że w życiorysach niektórych aktorów można znaleźć informację, iż pracowali w Teatrze Miejskim w Elblągu. Uprawnione jest natomiast mówienie o nieustannych staraniach grupy amatorów, którym marzył się stały zespół Teatru Miejskiego – staraniach o możliwości stałej pracy w najlepszym do tego miejscu, staraniach o godne miejsce twórców wśród mieszkańców Elbląga.
Paweł Płoski