Historia, artykuły, słownik historyczny

Satori-Neumann Johanne

  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
Autor: Joanna Szkolnicka | Kategoria: Pisarze Zasłużeni ludzie Elbląga | Data utworzenia: 26.10.2012

Urodziła się 29 września 1787 r. w Mannheim. Jej matką była córka poczmistrza Maria Anna Hippe (z domu Eckin), ojcem – Christoph Hippe (również poczmistrz). Bruno Satori-Neumann opowiada się jednak za wersją, jakoby Joanna była naturalną córką księcia Maksymiliana Josepha von Zweibrücken-Birkenfeldt, późniejszego pierwszego króla Królestwa Bawarii, którego matka Joanny poznała jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Christoph Hippe zmarł, gdy Johanne była małym dzieckiem. Na wychowanie wzięło ją wówczas jej mieszkające w Mannheim wujostwo – siostra matki i jej mąż – adwokat Ledenbauer. W ich domu przebywała Johanne do szesnastego roku życia. W 1803 r. zamieszkała w Wiedniu, gdzie jej matka zawarła powtórne małżeństwo. W domu ojczyma, będącego intendentem prywatnego teatru księcia Lichtensteinu, nastoletnia Johanne poznała wielu aktorów, ludzi kultury i pisarzy (m. in. Heinricha Josepha Collina, austriackiego pisarza, łączącego w swych dramatach tradycje barokowe z nowymi prądami), co zapewne wpłynęło na rozbudzenie jej literackich zainteresowań.
Latem 1805, towarzysząc matce w podróży „do wód” poznała w Regensburgu starszego od siebie o dziesięć lat elbląskiego kupca Philippa Samuela Neumann’a. Para pobrała się 27 września 1805 r., po czym mąż sprowadził Johanne do swego rodzinnego miasta. Rodzina Neumannów, bardzo zamożna, żyła wówczas w luksusie (teść późniejszej pisarki i nauczycielki podarował młodej parze kamienicę przy ulicy Lange Hinterstraße – dzisiejsza Studzienna). Sytuacja materialna rodziny Neumann pogorszyła się jednak znacznie w 1818 r., co było spowodowane m. in. ogólną stagnacją gospodarczą w mieście m. in. na skutek wojen napoleońskich i związanej z nimi blokady kontynentalnej. Jednocześnie Samuel Neumann, który w międzyczasie został rajcą, podupadł na zdrowiu. Byt rodziny (w latach 1806-1815 Johanne urodziła siedmioro dzieci, z których dwójka zmarła jednak w wieku niemowlęcym) zaczął więc zależeć od pani Neumann. W 1823 r. założyła ona wypożyczalnię książek oraz zaczęła parać się pisarstwem. Przez szereg lat opublikowała około 150 utworów, głównie powieści i opowiadań historycznych oraz obyczajowych, m. in. opowiadanie Pulowsky und Kosinsky. Eine Erzählung aus der polnischen Revolution, którego akcja osadzona była w czasie powstania listopadowego. Uznaniem wśród pruskiej elity kulturalnej pisarka cieszyła się jednak głównie dzięki utworom gloryfikującym pruski mit narodowy (m. in. zbiorowi opowiadań o prehistorii Prus). Za sprawą tego faktu nadprezydent Prus H. T. von Schön, inicjator restauracji zamku w Malborku, sprawił iż Johanne Satori przyjęta została przez następcę tronu i jego żonę w tymże zamku w 1834 r.
W 1824 r. Johanne Neumann (tworząca pod pseudonimem Johanne Satori) po zdaniu państwowego egzaminu nauczycielskiego otworzyła w Elblągu szkołę dla dziewcząt (höhere Mädchenschule), dla której udało się jej dwa lata później pozyskać protektorat późniejszej królowej Prus Elżbiety. Królewski protektorat polegał m. in. na – obok nadania szkole imienia królowej - wykupieniu przez Fryderyka Wilhelma szkolnego budynku, utrzymywaniu rocznie kilku uczennic, których nie stać by było na naukę oraz na obdarowywaniu co roku przez królową Elżbietę najpilniejszych wychowanek Bibliami. Para królewska kilkukrotnie odwiedziła również instytucję (m. in. w 1840). W 1839 r. (pani Neumann była wówczas od trzech lat wdową) do szkoły dołączony został mały internat. Szkoła ta konkurowała z placówką założoną w 1832 r. przez inną elblążankę – Johanne Braun.
W 1852 w wyniku konfliktu z władzami miasta szkoła Johanne Neumann została zamknięta, a jej dyrektorka przeszła na emeryturę. Internat prowadzony był dalej przez córkę Johanne Neumann – Pauline. Johanne Satori-Neumann zmarła w Elblągu w 1863 r.