Trudno ustalić, kiedy elblążanie po raz pierwszy obejrzeli przedstawienie teatralne, ponieważ brak jest przekazów źródłowych. Pierwsi zawodowi aktorzy wystąpili w Elblągu na początku XVII w., ale tradycje teatru amatorskiego były starsze. Wiadomo, że organizowano przedstawienia miejskie już w XVI w., ponieważ znany jest incydent z 1531 roku. W wystawionej wówczas komedii ośmieszono hierarchię Kościoła katolickiego- osoby w nim występujące były przebrane za papieża, kardynałów, biskupów. Jeden z biskupów był czarnoskóry- była to dość wyraźna aluzja do ówczesnego biskupa warmińskiego Maurycego Ferbera, którego patron Św. Maurycy był Etiopczykiem. Tematyka tego przedstawienia była bardzo aktualna - w tym czasie w Elblągu popularne były poglądy Marcina Lutra i większość mieszkańców miasta opowiedziała się po stronie niemieckiego reformatora. Tradycje teatru amatorskiego były kultywowane w założonym w 1535 roku Gimnazjum Elbląskim.