Historia, artykuły, słownik historyczny

  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/file.inc on line 649.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • warning: Parameter 1 to theme_field() expected to be a reference, value given in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/includes/theme.inc on line 170.
  • : Function ereg() is deprecated in /home/elaiter/public_html/wortal_historyczny/modules/paging/paging.module on line 106.

Karl Adolph Benecke

Karl Adolph Benecke urodził się 1 października 1809 r. w Halberstadt. Uczęszczał do miejscowego gimnazjum, w 1828 r. zapisał się na uniwersytet w Halle, gdzie przez jeden rok studiował filozofię i teologię. W 1830 r. rozpoczął studia z zakresu filologii, historii, filozofii i pedagogiki w Królewcu. Na królewieckim uniwersytecie uzyskał w 1833 r. tytuł doktora, następnie habilitował się i nauczał jako docent prywatny na wydziale filologicznym. 29 września 1840 r. powierzono mu stanowisko dyrektora w nowo utworzonej wyższej szkole miejskiej (höhere Bürgerschule) w Elblągu. W 1844 został wybrany na rektora tutejszego Gimnazjum (uroczyste objęcie przez Benecke nowej funkcji odbyło się dopiero 7 maja 1845, gdyż do Wielkanocy tegoż roku sprawował obowiązki nauczyciela w höhere Bürgerschule).
Autor: Joanna Szkolnicka
Kategoria: Benecke Karl Adolph Rektorzy i nauczyciele
Data utworzenia: 02.07.2013

Mund Johann Georg

Johann Georg Mund urodził się 4 stycznia 1774 r. w Toruniu. Jego ojciec - kupiec i ławnik zmarł w 1781 r. W 1784 r. Johann Georg rozpoczął naukę w tamtejszym gimnazjum. 13 maja 1791 został immatrykulowany na uniwersytecie w Lipsku, gdzie studiował prawo, a także filologię i matematykę. W 1794 przeniósł się do Halle, gdzie nauczał w tamtejszym renomowanym pedagogium. W październiku 1804 otrzymał Mund posadę w nowo utworzonym instytucie wychowawczym dla chłopców w Jankowie koło Gdańska (tzw. Conradinum).
Autor: Joanna Szkolnicka
Kategoria: Rektorzy i nauczyciele
Data utworzenia: 01.07.2013

John Prince Smith - elbląski pobyt pruskiego ekonomisty i polityka.

John Prince-Smith urodził się 20 stycznia 1809 w Londynie, zmarł 3 lutego 1874 w Berlinie. Był ekonomistą klasycznym, politykiem i publicystą, zwolennikiem liberalizmu gospodarczego i wolnego handlu. Z pochodzenia Anglik, został naturalizowanym obywatelem Prus, a później państwa niemieckiego. Jego ojciec – prawnik – w 1817 roku wyjechał do Gujany Brytyjskiej (dziś Gujana), gdzie otrzymał posadę jako urzędnik skarbowy i zabrał małoletniego syna ze sobą. W 1820 John powrócił do Londynu i zaczął uczęszczać do Eton, lecz po śmierci ojca, która nastąpiła dwa lata później, musiał zacząć zarabiać na swoje utrzymanie, imając się różnych zawodów (m. in. urzędnika bankowego, sprawozdawcy parlamentarnego i dziennikarza). W 1831 r. wyjechał do Hamburga, gdzie pracował na zlecenie angielskiej gazety. W tym samym roku w kwietniu przybył do Elbląga, gdzie objął posadę nauczyciela języka angielskiego w tutejszym Gimnazjum. Zatrudnienie go na tym stanowisku wynikało pośrednio z testamentu Pott-Cowle’a, który Gimnazjum uczynił jednym z beneficjentów legatu, zaś odsetki od sum zapisanych szkole miały być przeznaczone na zatrudnienie wykładowcy języka angielskiego, którym w miarę możliwości powinien być rodowity Anglik. Prawdopodobnie właśnie w Elblągu Prince-Smith nasiąkł ideałami liberalizmu, które były jego dewizą w późniejszej szerokiej działalności.
Autor: Joanna Szkolnicka
Kategoria: Prince-Smith John
Data utworzenia: 13.08.2010

Behring Wilhelm

ur. 18. 02. 1853 w Elblągu, zm. 6. 11. 1925 tamże. Od 1881 r. wykładał w elbląskim Gimnazjum historię i język niemiecki. Jest autorem wielu przyczynków do historii Elbląga, między innymi na temat napadu gdańszczan w 1577 (Elbląg 1900), dziennika wojennego Stenzel’a Bornbach’a (1904, dodatek do programu nauczania w Elbląskim Gimnazjum), wojny Polski z Zakonem 1519-1521 (Elbląg 1909), elbląskich fortyfikacji w czasach polskich („Elbinger Jahrbuch” 19222/z. 2). Behring wydał też pismo jubileuszowe z okazji stulecia powstania Elbląskiej Resursy Humanitas (Elblag 1897).
Autor: Joanna Szkolnicka
Kategoria: Behring Wilhelm Kronikarze i historycy elbląscy Rektorzy i nauczyciele
Data utworzenia: 15.04.2010

Woit Jakub – ( 1698-1764) – profesor Gimnazjum Elbląskiego, propagator systemu kopernikańskiego

Woit Jakub – ( 1698-1764) – profesor Gimnazjum Elbląskiego, propagator systemu kopernikańskiego. Urodzony 30 lipca, w rodzinie Jana, profesora i Doroty z domu Wildfangin. Kształcił się w miejscowym gimnazjum, a następnie jako stypendysta elbląski w Królewcu i Lipsku. Studiował filozofię, teologię, prawo i matematykę. Studia ukończył zdobywając tytuł magistra na podstawie rozprawy „ De incrementis studiorum per Polonos ac Prussos…” Pol.8.II.394 Praca ta stanowi nawiązanie do elbląskich badań biobibliograficznych i świadczy o dobrej znajomości dziejów kultury i oświaty w Polsce. Wykształcenie wyniesione z Lipska uzupełniał w czasie podróży naukowych do Halle, Jeny i Wittenbergi. Od 21.04.1727 roku aż do śmierci był profesorem przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w Gimnazjum Elbląskim. Zachowane programy nauczania i teksty dysput (lub tez) uczniowskich wskazują, iż Jakub starał się nauczać zgodnie z wymogami oświeceniowej pedagogiki. Chętnie posługiwał się przyrządami i modelami, które umożliwiały przeprowadzenie na lekcjach doświadczeń i obserwacji. Przyrządy zdobywał kupując je lub zamawiał u znakomitego mechanika i konstruktora J. P. Enderscha. Właśnie dzięki niemu szkoła otrzymała model systemu słonecznego zgodny z teorią Mikołaja Kopernika oraz 16-calowy refrakcyjny teleskop. Woit był inicjatorem budowy tych skomplikowanych przyrządów, służył radą przy ich konstruowaniu oraz napisał obszerną instrukcję obsługi „Erläuterung von Verfassung und Gebrauch, des in Kupfer vorgestellten künstlichen Modelles eines Systematis Copernicani so Anno1744..." syg. Pol.8.II.2961 (Elbingae, 1745)
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Uczeni Woit Jakub
Data utworzenia: 02.03.2010

Woit (Woyt, Wogdt) Jan (1659-1721) – profesor i bibliotekarz w Gimnazjum Elbląskim

Woit (Woyt,Wogdt) Jan (1659-1721) – profesor i bibliotekarz w Gimnazjum Elbląskim. Urodzony 21.12 w rodzinie Jana, piwowara z Nowego Miasta Elbląga i Anny z domu Fahlpactin. Uczył się w szkole nowomiejskiej oraz prywatnie u Piotra Behma, konrektora gimnazjum. Zaczął studia w Królewcu, ale stwierdził, że nie ma odpowiedniego przygotowania więc wyjechał do Torunia, a następnie przeniósł się do Gdańska. Studia odbył w Lipsku i Wittenberdze. Studiował filozofię, teologię, historię i matematykę. 20.01.1687 r. został zatrudniony w Gimnazjum Elbląskim i pracował w tej szkole aż do śmierci. Przez wiele lat był nauczycielem młodszych klas, w 1704 r. został awansowany na profesora tzn. nauczyciela uczącego w dwóch najstarszych klasach. Nauczał greki i poezji. W pracy pedagogicznej niczym szczególnym się nie wyróżniał, był sumiennym i dobrym nauczycielem, uczył wg ogólnie wówczas przyjętych wzorów. Na większą uwagę zasługuje jego praca w bibliotece gimnazjalnej. Powierzono mu nad nią opiekę w 1709 roku i był to jedyny przypadek w dziejach szkoły, kiedy powołano na bibliotekarza profesora a nie rektora. Działała ona już ponad 100 lat pod opieką rektorów i scholarchów. Największą bolączką był brak pieniędzy na systematyczne zakupy, także zbiór powstawał głównie z darowizn. Jan zaproponował Radzie Miejskiej utworzenie stałego funduszu na zakup książek, powstałego z opłat uczniów za mieszkanie w internacie (dotychczas mieszkali za darmo), wprowadzenie wpisowego przy przyjmowaniu uczniów do szkoły oraz wprowadzenie kar pieniężnych za przekraczanie regulaminu szkolnego przez uczniów. Sugerował też opodatkowanie spadkobierców przy otwieraniu testamentów oraz zorganizowanie loterii dubletów książek będących w posiadaniu biblioteki. Zaproponował również nowy regulamin dla czytelników oraz prosił o zatrudnienie woźnego i kopisty. Z tych wszystkich propozycji Rada Miasta zgodziła się tylko na regulamin i loterię.
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Woit (Woyt, Wogdt) Jan
Data utworzenia: 02.03.2010

Wimann Mikołaj

Wimann Mikołaj – ur. w Zurychu. Studiował w Wiedniu, Tybindze i Ingolstadzie (tam uczęszczał na wykłady T. Ecka). Zdobył tytuł magistra. Po studiach uczył w szkołach w Spirze, Fryburgu (Szwajcaria), wykładając język hebrajski i grecki na uniwersytecie w Ingolstadzie (w 1536 r.) w gimnazjum Św. Elżbiety we Wrocławiu, Ratyzbonie, w kolegium Św. Mikołaja w Wiedniu. Tak nauczając w różnych szkołach, dotarł przez Czechy i Śląsk do Elbląga, gdzie w 1548 r. zaangażowała go Rada Miejska na urząd rektora, mimo że był katolikiem. Do obowiązków rektora należało aby sprawdzać jakość pracy nauczycieli oraz postępy w nauce uczniów ( pomagał mu konrektor – czyli zastępca pomagający w prowadzeniu szkoły). Miał też obowiązek wyznaczania co tydzień profesorów i kolegów na wizytatorów i inspektorów kontrolujących nauczycieli na lekcjach, przestrzeganie regulaminu szkoły oraz zachowanie młodzieży poza obrębem szkoły. Ordynacja nakładała również na rektora obowiązek organizowania i przeprowadzania egzaminów (tygodniowych, miesięcznych, kwartalnych i tzw. końcowych – połączonych z promocją do następnej klasy), przewodzenia w dysputach, posiedzeniach rady pedagogicznej, udział w uroczystościach szkolnych etc. Do rektora należało również prowadzenie administracji. Przyjmował on uczniów do gimnazjum, egzaminował ich i przydzielał do odpowiednich klas. Wpisywał ich nazwiska do albumu uczelni oraz pobierał od uczniów opłaty wpisowe, egzaminacyjne i inne. Opuszczającym szkołę musiał wypisywać świadectwa odejścia. Prowadził własne wykłady lekcyjne. Swój roczny pobyt w Elblągu upamiętnił ułożeniem pierwszego regulaminu w dziejach Gimnazjum Elbląskiego.
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Wimann Mikołaj
Data utworzenia: 01.03.2010

Sprengel (Sprengel von Robern) Jan - nauczyciel, sekretarz rady, burmistrz i burgrabia elbląski

Sprengel (Sprengel von Robern) Jan – nauczyciel Gimnazjum Elbląskiego, sekretarz rady, burmistrz i burgrabia elbląski. Urodzony w 1517 r. w rodzinie Walentego i Anny z domu Kantelbergin. Początkowe wykształcenie pobierał w rodzinnym mieście, studia rozpoczął w Wittenberdze w 1535 r. Po roku wrócił, aby zostać nauczycielem w otwartym wówczas gimnazjum. W 1541 r. przeszedł do pracy w radzie miejskiej jako sekretarz. Ukończył studia zdobywając stopień magistra w 1546 r. Źródła nie podają czy dalej pracował w szkole, natomiast często brał udział w poselstwach rady elbląskiej na sejmiki pruskie, sejmy, załatwiał różne sprawy na dworze królewskim, u księcia Albrechta. W 1566 r. został wybrany do Rady Miejskiej. Nazwisko Spengela często przewijało się w trakcie konfliktu Rady Miejskiej z M. Friedwaldem, gdyż właśnie Jan wraz z burmistrzem M. Schulzem najczęściej był wymienianym członkiem władz miejskich popełniającym nadużycia np. o fałszowanie testamentów i inne wykroczenia w czasie pełnienia urzędu sekretarza. Po upokorzeniu się gdańszczan Zygmunt August w 1570 r. przywrócił wszystkich do łask, a wśród nich Sprengela. W 1576 r. został wybrany do grona burmistrzów. Urząd ten pełnił już do śmierci. Siedmiokrotnie był wybierany na burmistrza prezydenta. Sprawował aż 17 razy urząd burgrabiego (ostatni raz w 1601 r.) Wywierał wielki wpływ na politykę Rady Miejskiej, często reprezentował ją na sejmikach, sejmach elekcyjnych, prowadził liczne pertraktacje zarówno z centralnymi władzami jak i lokalnymi w Prusach Królewskich. Po przybyciu do Prus królewskich Stefana Batorego, poszedł za przykładem Torunia i w imieniu Elbląga złożył królowi przysięgę na sejmie toruńskim w 1576 r. Batory nobilitował go i odtąd Jan używał nazwiska Sprengel von Robern. Nobilitacja była nagrodą za opowiedzenie się po stronie polskiego króla. Jan poparł też królewskie plany przeniesienia polskiego handlu morskiego z Gdańska do Elbląga oraz budowaniu okrętów dla króla.
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Rhode Heinrich Sprengel (Sprengel von Robern) Jan Zasłużeni ludzie Elbląga
Data utworzenia: 25.02.2010

Siccus (Sick) Piotr

Siccus (Sick) Piotr – ur. w 1530 r. w Rensburgu w Holsztynie. Studiował w Roztoce, gdzie 15.10.1555 r. uzyskał stopień magistra. W 1558 r. za protekcją F. Melanchtona uzyskał katedrę filozofii na uniwersytecie królewieckim, sprawował urząd dziekana wydziału filozoficznego i rektora. Poróżniony z władzami uniwersytetu porzucił Królewiec i przybył do Elbląga, gdzie 6.12.1575 r. został rektorem Gimnazjum Elbląskiego. Obowiązki rektora były rozliczne : sprawdzanie jakości pracy nauczycieli oraz postępy młodzieży w nauce, przeprowadzanie egzaminów, zarządzanie administracyjne szkołą, przewodzenie w dysputach, prowadzenie własnych zajęć lekcyjnych i wiele innych. Siccus kierował szkołą 4 lata. Odszedł w 1579 r. do szkoły w Brzegu nad Odrą, następnie otrzymał urząd rektora na Śląsku (Złotoria). Zmarł 4.06.1588 r. Opublikował kilka oracji i rozpraw teologicznych, napisanych przeważnie w czasie sporu z teologami królewieckimi.
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Siccus (Sick) Piotr
Data utworzenia: 25.02.2010

Sartorius Jan (1656 -1729)

Sartorius Jan (1656 -1729), teolog luterański, profesor Gimnazjum Akademickiego w Toruniu, Elblągu i Gdańsku. Urodził się 21.01.1656 r. w Eperies (Preszów) na Słowacji z ojca Jana i matki Anny z domu Wagner. Ojciec był miejscowym pastorem luterańskim. Na początku Jan pobierał nauki w protestanckim miejscowym gimnazjum, a od 1693 r. na uniwersytetach w Lipsku, Tybindze i Wittenberdze, gdzie w 1678 r. zdobył tytuł magistra. Po studiach, m.in. u Samuela Pomariusa i Waltera Donatusa, pozostał jeszcze kilka lat w Wittenberdze, rozwijając dotychczasowe studia filozoficzne. W 1682 e. rozważał podjęcie pracy w Szwecji w charakterze nauczyciela synów hr. Pontode’a la Gardie, otrzymał od P.Hoffmanna, rektora toruńskiego Gimnazjum Akademickiego propozycję pracy. 6.08.1682 r. został profesorem poetyki i wymowy. Na tym stanowisku pracował do 1699 r., prowadząc wykłady z etyki i logiki. W Toruniu ożenił się z córką nauczyciela Rebeką, z którą miał kilkoro dzieci. Sartorius publikował swoje prace jeszcze przed osiągnięciem stopnia magisterskiego. W 1679 r. ukazała się jego praca „Renati des Cartes modus demonstranci existentiam Dei per ideam”, a wiele prac teologicznych i filozoficznych przypada na okres toruński, m.in. „Panegyricus Joanni III”…Po owocnej pracy w Toruniu, Jan otrzymał w 1699 r. propozycję objęcia stanowiska rektora w Gimnazjum Elbląskim. Piastował tę funkcję do 1704 r. W Elblągu podjął próbę unowocześnienia programu nauczania, co potraktowano z wielką nieufnością. Sprzeciwiali się temu nauczyciele i duchowieństwo protestanckie.
Autor: Helena Dutkiewicz
Kategoria: Gimnazjum Elbląskie Rektorzy i nauczyciele Sartorius Jan
Data utworzenia: 22.02.2010